Rolnictwo zrównoważone – czym jest i jak wpływa na opłacalność produkcji rolnej?
Równowaga to warunek prawidłowego funkcjonowania praktycznie wszystkich organizmów, procesów i systemów. Nie inaczej sprawa wygląda w przypadku rolnictwa, dlatego coraz częściej mówi się o zrównoważonej produkcji roślinnej, hodowli czy rolnictwie jako takim. Czym jest rolnictwo zrównoważone? Jak wpływa na rentowność gospodarstwa? Jak wdrożyć ten system produkcji z pomocą maszyn Rolmako?
Czym jest rolnictwo zrównoważone?
Praktyki rolne to szerokie spektrum zabiegów agrotechnicznych, w którym na jednym końcu znajduje się rolnictwo ekologiczne, a na drugim – konwencjonalne. Rolnictwo zrównoważone jest kompromisem między uprawą ekologiczną, ograniczającą się do naturalnych środków i procesów, a uprawą tradycyjną, nastawioną tylko i wyłącznie na zysk. Tak właśnie widzi przyszłość rolnictwa Unia Europejska o czym świadczą założenia Wspólnej Polityki Rolnej – Europejski Zielony Ład, ekoschematy, strategia „Od pola do stołu” i na rzecz bioróżnorodności, żeby wymienić tylko niektóre.
Rolnictwo zrównoważone musi spełniać trzy cele:
- ekonomiczny – opłacalność produkcji rolnej,
- środowiskowy – nieszkodzenie środowisku naturalnemu i klimatowi poprzez prowadzenie upraw w taki sposób, aby jak najbardziej ograniczyć negatywny wpływ na przyrodę, a wręcz wywierać wpływ pozytywny,
- społeczny – praktyki rolnicze muszą być powszechnie akceptowalne.
Dlaczego rolnictwo zrównoważone jest kierunkiem Rolmako?
Rolmako, jako firma istniejąca na rynku od 1982 r., była świadkiem ogromnych przemian zachodzących zarówno ogólnie w rolnictwie, jak i w świadomości społeczeństwa. Przez ponad 40 lat nastąpił niesamowity rozwój technologiczny, co zresztą widać również w maszynach i procesach produkcyjnych samej marki. Jednak bardzo agresywne rolnictwo konwencjonalne – z orką, potężnymi ciągnikami i tonami środków ochrony roślin – wycisnęło z ziemi dosłownie wszystko co się da. W pewnym momencie okazało się, że gleba na wielu obszarach Europy (i Polski) nie daje już rady produkować jakościowych roślin, jest wyjałowiona, pozbawiona żyznej warstwy uprawnej i życia biologicznego, wysuszona albo zalana, słowem – prawie martwa, a na pewno bardzo chora.
Jeśli potraktujemy glebę jak żywy organizm, trzeba powiedzieć, że jej stan nie ma nic wspólnego z równowagą. Dlatego właśnie tak bardzo potrzebne są praktyki rolnictwa zrównoważonego – uprawa bezorkowa, ultra-płytka i uproszczona. Wszystkie narzędzia Rolmako dostępne w sprzedaży umożliwiają rolnikom uprawianie ziemi w zrównoważony, zyskowny sposób.
Jak rolnictwo zrównoważone wpływa na opłacalność produkcji?
Opłacalności praktyk rolnictwa zrównoważonego przede wszystkim można upatrywać w dofinansowaniach unijnych. Za realizację ekoschematów rolnik może otrzymać kilkaset zł dopłaty do każdego hektara. Aktualną wysokość stawek sprawdzisz na oficjalnej stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w domenie gov.pl.
Nie tylko polityka unijna sprawia, że rolnictwo zrównoważone jest opłacalne. Rośnie również świadomość społeczeństwa na temat wad konwencjonalnego sposobu uprawy roli (rolnictwa przemysłowego nastawionego na monokultury) – wysokoemisyjności, wysokiej wrażliwości na anomalie klimatyczne i ataki szkodników czy wielokrotnie już wymienianego szkodliwego wpływu na zasoby naturalne gleby (próchnicę i mikroorganizmy). Konsumenci poszukują produktów rolnictwa zrównoważonego, a dostawcy chcą trafić w ich potrzeby. Jeśli więc wprowadzisz w swoim gospodarstwie odpowiednie praktyki, jego konkurencyjność i pozytywny wizerunek bardzo się poprawią.
Ostatni, ale wcale nie najmniej ważny czynnik wpływający na rentowność produkcji to poprawa stanu gleby. Nikogo nie trzeba przekonywać, że tylko żyzne podłoże zapewnia wysokie plony! Pole zbytnio zakwaszone (a ten problem dotyczy aż 64% polskich gleb), przesuszone, zaskorupione, zalane nie będzie wysoko plonować. W skali kraju straty rolników spowodowane jedynie przez zbytnie zakwaszenie szacuje się na 3,7-6,3 miliarda złotych (takie dane podała Małgorzata Bojańczyk z Polskiego Stowarzyszenia Zrównoważonego Rolnictwa i Żywności)! Pole pozbawione składników pokarmowych wymaga ogromnych ilości nawozów, żeby w ogóle coś na nim wyrosło – to kolejne, niesamowite w dzisiejszych czasach koszty. I w końcu pole, po którym trzeba wielokrotnie przejechać ciągnikiem, żeby wykonać zabiegi agrotechniczne „zużywa” paliwo, maszyny i czas.
Jakie praktyki rolnictwa zrównoważonego zrealizujesz z Rolmako?
Uprawa ultra-płytka to technologia uprawiania gleby na bardzo niewielką głębokość – nawet do 2-3 cm, a standardowo do 5 cm. Dzięki temu można zachować strukturę ziemi, pobudzić aktywność biologiczną organizmów glebowych (m.in. dżdżownic), zwiększyć warstwę próchnicy, a także poprawić gospodarkę wodną. Ultra-płytka uprawa sprawia również, że nasiona chwastów i samosiewów nie zostają głęboko zakopane, więc nie wchodzą w stan spoczynku – szybko zakiełkują, co pozwala równie szybko je zlikwidować.
Specjaliści Rolmako zaprojektowali wiele nowoczesnych, wydajnych maszyn do uprawy ultra-płytkiej. Warto wśród nich wymienić:
- bronę SpeedCutter (dedykowaną do ultra-płytkiej uprawy),
- bronę mulczującą SpringExpert,
- bronę rotacyjną Matrix,
- kombinację kultywatora z broną mulczującą ComboTill,
- różne wały (do rozbijania brył i wyrównywania pola, doprawiający Cambridge ORION, nożowy podwójny TurboCut, nożowy ProCut na przedni TUZ).
Uprawa bezorkowa, czyli bezpłużna. Orka tak naprawdę jest najbardziej czasochłonnym i zasobożernym z zabiegów agrotechnicznych, dlatego coraz więcej rolników z niej rezygnuje. W uprawie bez pługa chodzi o to, żeby nie odwracać wierzchniej warstwy gleby – nie niszczyć jej struktury, nie przeszkadzać dżdżownicom i innym mikroorganizmom w „uprawie”, zostawiać na powierzchni resztki pożniwne itp. Sprawdza się w płodozmianach uproszczonych z przewagą zbóż czy na terenach pagórkowatych.
Narzędzia do uprawy bezpłużnej to m.in. te do uprawy ultra-płytkiej (wymienione wcześniej), ale również:
- kultywatory-grubery (np. U436),
- agregaty uprawowe (np. U382, U684, U445),
-brony talerzowe (np. U645, U622, U693, U652, U671),
- spulchniacze głębokie (głębosze U602, U608, U614, U619, U 632, U638 i pług dłutowy U624).
Uprawa uproszczona albo inaczej: uproszczenia uprawowe. Ta praktyka polega na łączeniu kilku oddzielnych maszyn (np. kultywatora, wału i włóki) w jeden duży agregat uprawowy (bardzo charakterystyczne dla narzędzi Rolmako). Inna opcja to połączenie maszyny do uprawy roli np. kultywatora z aplikatorem nawozu lub brony talerzowej z siewnikiem poplonu. Kolejne uproszczenie polega na wykorzystaniu razem maszyn zawieszanych lub półzawieszanych na tylnej osi oraz na przedni TUZ ciągnika.
W uprawie uproszczonej tak naprawdę możesz korzystać z agregatów do uprawy bezorkowej i ultra-płytkiej. Chodzi o stworzenie ich kombinacji w celu zmniejszenia liczby przejazdów po polu, a co za tym idzie – zaoszczędzenia na paliwie i czasie oraz ograniczenia zużycia sprzętu.